Toplumun % 0.6 -1 ini etkileyen bir durum olan aşırı terleme vücudun her yerinde bulunan ekrin ter bezlerinin aşırı çalışmasına bağlıdır. Bu bezler en yoğun olarak koltuk altı, avuç içleri ve ayak tabanlarında bulunur. Bu bölgelerin bazılarını tutan aşırı terlemeye fokal hiperhidroz diyoruz.
Fokal hiperhidrozu olan kişiler terleme yüzünden dakikalar içinde sırılsıklam olurlar. Isı artışı, vücut aktivitesi artışı ve emosyonel durumlar terlemeyi tetikleyebilir. Bu durum kişileri bir takım tedbirler almak zorunda bırakabilir. Sık kıyafet değişimi, uygun ayakkabı seçimi ve sık olarak ellerin yıkanıp kurulanması gibi. Bu durumlar için harcanan efor kişinin sosyal hayatını negatif yönde etkiler. Sadece sosyal hayat değil eğitim hayatını bile etkileyebilir. Sınavda aşırı el terlemesi nedeniyle sıkıntı çeken birini hayal edebilirseniz, anlamanız kolay olabilir. Kıyafet ve ayakkabı seçimleri de zorlayıcı olabilir. Yazın ayak terlemesi olan bayanlar sandalet giymeyi tercih etmezler, çünkü ayaklarının kayması düşmeye neden olabilir.
Hiperhidroz tedavisinde hangi yöntemler kullanılır ?
1 Topikal antiperspirant metal tuzları:
Antiperspirantlar ter bezlerinin çıkışlarını geçici olarak kapatırlar ve böylece terlemeyi azaltırlar. Etkili yöntemlerdir. Ancak sık sık uygulama gerektirirler. Deri iritasyonuna neden olabilirler.
2 Sistemik antikolinerjik ilaçlar
Terlemeyi önleyen bu ilaçlar bazı kişilerde işe yarayabilir. Ancak ağız kuruluğu, kabızlık ve görme bulanıklığı gibi yan etkilerinden dolayı kullanımları sınırlıdır.
3 İyontoforez
İyontoforez, direk elektrik akımı kullanarak topikal iyonize ilacın cilde verilmesidir. Genellikle el ve ayak terlemesi için kullanılır ayrıca uygun aparat varsa koltuk altı terlemesi için de kullanılabilir. Koltuk altı için kullanımı pratik değildir. Etkisi geçici olan bir tedavidir. Haftada 2 ya da daha fazla tekrarlama gerektirir.
4 Cerrahi
Koltuk altı terlemesi için uygulanabilen torasik sempatektomi genel anestezi altında yapılabilen etkili bir yöntemdir. Ancak deride kalıcı ize neden olur. Hastaların % 84 ünde diğer vücut bölümlerinde kompensatuar hiperhidroza yol açabilir.
5 Botoks
Ter bezlerindeki sinir aktivitesini lokal olarak engeller. Böylece terlemeyi engeller. Yan etkisi az ve yüksek derecede etkin bir yöntemdir.
Aşırı terleme tedavisinde botoks kullanımı üzerine yapılan çalışmalarda;
Botoks sonrası 1. haftada hastaların % 95 inde terlemede azalma, % 82 sinde 16. haftada etkinin hala devam ediyor olduğu saptanmıştır. Ortalama tedavi süre aralığı 7 ay olarak saptanmış olup, tekrarlayan uygulamalardan sonra terleme de azalma sürelerinin uzadığı saptanmıştır.
Önerimiz özellikle hiperhidroz hastalarında yaz ayları daha sıkıntılı olduğundan nisan, mayıs aylarında botoks uygulaması yapılması ve bu sürecin daha konforlu geçmesinin sağlanmasıdır.
Daha çok koltuk altı ve eller için tercih edilen botoks tedavisinin uygulama süresi 20 dakika gibi kısa bir süredir. Etki 1 hafta içinde başlar. Birkaç hafta içinde daha etkinleşir.
İşlem öncesi bölge temiz olmalıdır. Herhangi bir krem deodorant tarzında uygulama işlem öncesi ve sonrası etkiyi bozmamak adına yapılmamalıdır.
